جاهای دیدنی شیراز که حتما باید ببینید

شیراز شهر شعر و عطر بهارنارنج است. علاوه بر شهر باغ و ادب ایران، تخت جمشید بزرگ‌ترین و نام‌آورترین بنای تاریخی جهان نیز در نزدیکی این شهر قرار دارد. این شهر با تمام ویژگی‌های شهری و تاریخی‌اش، به‌تنهایی می‌تواند یکی از ارزشمند‌ترین مناطق گردشگری ایران محسوب شود. شیراز یکی از مقاصد محبوب گردشگری برای گردشگران داخلی و خارجی است. در اردیبهشت ماه این شهر با شکوفه‌های بهارنارنجش به بهشتی زمینی تبدیل می‌شود.

حافظیه

حافظیه یا همان آرامگاه حافظ در شمال شهر شیراز و جنوب دروازه‌ قرآن، در یکی از قبرستان‌های شیراز به نام «خاک مصلی» قرار گرفته است. این مکان میعادگاه عاشقان حافظ است. مساحت این مکان حدود دو هکتار است و صحن‌های آن توسط تالاری از یکدیگر جدا شده‌اند. قدمت تالار حافظیه به دوران زندیه بازمی‌گردد که طول آن ۵۶ متر و عرضش هشت متر است و ۲۰ ستون سنگی دارد که ارتفاع هر یک از آن‌ها به پنج متر می‌رسد. معماری این مکان به سبک معماری هخامنشیان و زندیان است. به غیر از آرامگاه حافظ، محیط اطراف این مکان پر از باغ‌ها و درختان بلند است که بر جذابیت آن افزوده است. این بنا در گذر سال‌ها تکمیل و بارها مرمت شد.

سعدیه

آرامگاه سعدی یکی دیگر جاذبه‌های تاریخی و ادبی شهر شعر است. مدفن این شاعر گران‌قدر در انتهای خیابان بوستان و در نزدیکی باغ دلگشا قرار دارد. در اطراف این آرامگاه، بزرگان دیگری هم، بنا بر وصیت خودشان دفن شده‌اند. این آرامگاه در ۲۰ آبان ماه ۱۳۵۳ به شماره‌ی ۱۰۱۰٫۳ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مکان در ابتدا خانقاه سعدی بود و او اواخر عمر خود را در آن گذراند. کریم‌خان زند دستور داد تا بنایی در مقبره‌ سعدی بنا کنند. پس از گذشت زمان، بنایی بر مقبره ساخته و مرمت‌هایی روی آن انجام شده است. سازه‌ی کنونی این آرامگاه در سال ۱۳۳۰ ساخته شد و زیربنای اصلی آن ۲۵۸ متر مربع است. 

آرامگاه شاهچراغ

شاه‌چراغ آرامگاه برادر امام هشتم شیعیان است

شیراز میزبان «میر سید احمد»، پسر امام موسی کاظم، برادر امام رضا (ع) ملقب به شاهچراغ است. آرامگاه شاهچراغ در سده‌ ششم هجری قمری و در دوران اتابکان فارس ساخته شد؛ اما بعدها در زلزله‌ شیراز ویران شد و اهالی دوباره شروع به ساخت این بارگاه کردند.

مردم شیراز به این آرامگاه ارادت خاصی دارند و برای زیارت و گرفتن حاجت به آرامگاه شاه‌چراغ می‌آیند. گنبد و بارگاه این حرم مزین به کاشی‌کاری‌های زیبا، آینه‌کاری و انواع خطوط زیبای عربی و فارسی است. از طریق دو در واقع در جنوب و شمال آرامگاه، می‌توانید وارد حیاط بزرگ حرم شوید و حوض و درخت‌های اطراف آن را ببینید که به حیاط صفا بخشیده است. دو در فرعی نیز به بازار حاجی و مسجد جامع عتیق باز می‌شود. آرامگاه شاه‌چراغ در نزدیکی میدان احمدی شیراز واقع شده است.

دروازه قرآن

دروازه قرآن شیراز یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی این شهر است که کمتر کسی پیدا می‌شود که آن را نشناسد. دروازه‌ قرآن در شمال شرقی شیراز و میان دو کوه چهل مقام و باباکوهی واقع شده است. این دروازه در واقع خروجی شیراز به‌سمت مرودشت محسوب می‌شود. در نزدیکی دروازه‌ قرآن چند جاذبه‌ مشهور شیراز مانند مقبره‌ خواجوی کرمانی، باغ جهان نما و حافظیه قرار دارد. دروازه‌ قرآن در دوران عضدالدوله دیلمی ساخته شد و قرآنی روی آن قرار دادند تا کسانی که از شهر خارج می‌شوند، از زیر قرآن عبور کنند. کریم خان زند این دروازه را بازسازی کرد و دو جلد قرآن بالای اتاقی که روی آن ساخته بود، قرار داد. این قرآن‌ها به «قرآن هفده من» شهرت دارند و امروزه در موزه‌ پارس نگهداری می‌شوند. در دوران پهلوی اول، دروازه قدیمی قرآن به دستور رضا شاه تخریب شد و در سال ۱۳۲۸ دروازه‌ای جدید با فاصله‌ کمی از دروازه‌ قدیمی ساخته شد. دروازه‌‌ جدید بزرگ‌تر از دروازه‌ قبلی است.

آرامگاه خواجوی کرمانی

از دیگر شاعران نامداری که در شیراز دفن شده‌اند، خواجوی کرمانی را می‌توان نام برد. آرامگاه وی در شمال شهر شیراز، ابتدای جاده‌ شیراز - اصفهان، تنگ الله اکبر و در دامنه‌ کوه صبوی قرار گرفته است. این آرامگاه چشم‌انداز زیبایی بر دروازه قرآن دارد و آب چشمه‌ رکن‌آباد از کنار مقبره عبور می‌کند که جلوه‌ای بسیار زیبا به آن بخشیده است. در سال ۱۳۱۵، آرامگاه خواجوی کرمانی با همت و اعتبارات اداره‌ فرهنگ استان فارس ساخته شد. روی مقبره سقفی ساخته نشده است و سنگ قبر حالت برآمده دارد. در سال ۱۳۳۷ یک اتاق در قسمت شمالی مقبره ساخته شد که امروزه تبدیل به فرهنگسرای خواجوی کرمانی شده است. آرامگاه خواجوی کرمانی با شماره‌ ۹۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

باغ نارنجستان قوام

باغ نارنجستان قوام بیشتر به نام «باغ قوام» شناخته می‌شود و در دوران حکومت ناصرالدین شاه، به حکم علی محمد خان (قوام‌الملک دوم) ساخته شد. مساحت این باغ ۳۵۰۰ متر مربع است و زیربنای ساختمانش حدود ۹۴۰ متر مربع است. در ضلع جنوبی سردری قرار دارد که به هشتی باز می‌شود و از طریق دو راهروی قرینه، شما را به‌سمت حیاط هدایت می‌کند. در ضلع جنوبی خدمه‌ها زندگی می‌کردند و بنای ضلع شمالی که یک زیرزمین و دوطبقه روی آن دارد، محل زندگی صاحبان آن و تشریفات اداری و پذیرایی از میهمانان بود. این بنا تالار آیینه، ستون‌های مرمری، تالار شاه‌نشین و چند اتاق دیگر دارد و با آیینه‌کاری، شیشه‌کاری، نقش‌پردازی، منبت‌کاری، سنگ‌تراشی، گچ‌کاری و مقرنس‌کاری آذین داده شده است. در سال ۱۳۳۵ باغ نارنجستان را به دانشگاه شیراز اهدا کردند و امروزه به‌عنوان موزه مورد استفاده قرار می‌گیرد. باغ نارنجستان قوام در محله‌ بالاکفت و در قسمت شرقی انتهای خیابان لطفعلی خان زند واقع است.

باغ ارم

باغ ارم شیراز یکی از باغ‌های قدیمی و بسیار زیبای شیراز است و همه ساله گردشگران برای بازدید از زیبایی‌های تاریخی و محیط سرسبز آن، عازم شیراز می‌شوند. دقیقا مشخص نیست این باغ چه زمانی و به دست چه کسی بنا شده است. با این حال در سفرنامه‌ها و کتاب‌های متعلق به قرن دهم و یازدهم هجری از باغ ارم یاد شده است. طبق اسناد تاریخی این باغ در دوران سلجوقی و آل اینجو وجود داشته است. کریم‌خان زند هم در دوران حکومتش دستور به مرمت و بازسازی باغ ارم داد. قشقایی‌ها در دوران قاجار به‌مدت ۷۵ سال صاحبان باغ ارم بودند و عمارتی در آن بنا کردند. پس از آن قجرها عمارتی دیگر در باغ احداث کردند که تا به امروز نیز پابرجاست. 

در حال حاضر باغ ارم در اختیار دانشگاه شیراز قرار دارد و انواع گیاه و درخت از نقاط مختلف جهان در آن کاشته شده و مانند نمایشگاهی از انواع گل‌ها و گیاهان شده است. باغ ارم شیراز به‌همراه هشت باغ ایرانی دیگر در تیرماه سال ۱۳۹۰ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

باغ دلگشا

باغ دلگشای شیراز یکی دیگر از باغ‌های قدیمی این شهر است که در ناحیه‌ی آرامگاه سعدی قرار دارد. گفته می‌شود قدمت این باغ به دوران ساسانی بازمی‌گردد و عمارت‌هایی در دوران قاجار در آن بنا شده است. نارنجستان باغ دلگشا بسیار مشهور است و در بهار عطر بهارنارنج تمام وجود شما رو پر می‌کند. مساحت کل باغ ۵/۷ هکتار است و در شمال شرق شیراز، ضلع جنوبی تنگ‌آب خان و در دامنه‌ کوهستان قرار گرفته است. داخل باغ عمارتی وجود دارد که در سه طبقه بنا شده و یک تالار و چهار شاه‌نشین دارد. گفته می‌شود اولین کلاه فرنگی ایران در این باغ به ثبت رسیده است. باغ دلگشا در هفتم مهر سال ۱۳۸۱ با شماره‌ی ۹۱۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

باغ جهان نما

باغ جهان‌نما یکی دیگر باغ‌های تاریخی و بسیار زیبای شیراز است که در ضلع شرقی خیابان حافظ (دروازه‌ قرآن) و بالاتر از میدان حافظیه قرار گرفته است. در دوران حکومت آل مظفر و آل اینجو این باغ وجود داشت و گفته می‌شود در اشعار حافظ هم سخنی از سرسبزی آن به میان آمده است. این باغ تا دوران صفویه سرسبز، آباد و پررونق بود، اما بعد از پایان حکومت صفویان، به‌علت ناامنی کشور این باغ نیز رو به ویرانی نهاد تا اینکه در زمان حکومت زندیان، کریم خان زند باغ را بازسازی کرد و عمارت وسط آن را احداث کرد.

با روی کار آمدن قاجار، از شکوه و رونق این باغ کاسته نشد و قجرها در آن از میهمانان حکومتی خود پذیرایی می‌کردند. درختان سرو و کاج، درختان مرکبات و میوه‌های دیگر به باغ جهان‌‌نما صفا و سرسبزی بخشیده‌اند. داخل باغ عمارتی هشت ضلعی در دو طبقه وجود دارد که دارای چهار شاه‌نشین و چندین اتاق است. نمای آن آجری است و در گذشته پنجره‌های چوبی به‌جای پنجره‌های آهنی فعلی قرار داشت. باغ جهان‌نمای شیراز در حال حاضر در اختیار صداوسیمای شیراز قرار دارد.

باغ عفیف‌ آباد

باغ عفیف آباد یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های سلاح خاورمیانه است

باغ عفیف‌آباد به باغ گلشن هم معروف است و در غرب شیراز و جنوب خیابان قصرالدشت، بالاتر از باغ رحمت‌آباد قرار دارد. میراز علی محمدخان قوام‌الملک دوم عمارت باغ را در سال ۱۲۸۴ هجری قمری بنا کرد. در سال ۱۸۶۳ میلادی مجموعه‌ای شامل یک کاخ سلطنتی، موزه‌ی سلاح‌های قدیمی و یک باغ ایرانی ساخته شد و امروزه علاقه‌مندان می‌توانند از آن‌ها بازدید کنند.

در باغ عفیف‌آباد می‌توانید شاهد گل‌کاری‌های بسیار زیبای ایرانی باشید. مساحت این باغ حدود ۱۲۷ هزار مربع و زیربنای آن ۱۷ هزار متر مربع است. باغ عفیف‌آباد امروزه در اختیار ارتش است و یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های سلاح خاورمیانه در آن قرار دارد. این باغ به سال ۱۳۵۱ با شماره‌ی ۹۱۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

ارگ کریم خان

ارگ کریم خان یکی از یادگاری‌های دوران زندیه در مرکز شهر شیراز است. کریم خان زند پس از آن که شیراز را پایتخت خود اعلام کرد، این ارگ را برای زندگی انتخاب کرد و این‌گونه شد که این ارگ به ارگ کریم خانی شهرت یافت. ارگ در سال‌های ۱۷۶۶ و ۱۷۶۷ میلادی بنا شد و کریم خان بهترین معماران و همچنین بهترین مصالح را برای ساخت آن به کار گرفت. در دوران قاجار ارگ کریم خان به‌عنوان محل زندگی فرمانداران محلی استفاده می شد، اما حکمرانان پهلوی از آن به‌عنوان زندان استفاده کرده و خسارات زیادی بر ارگ وارد آوردند. در سال ۱۳۵۰ ارگ کریم خان به اداره‌ فرهنگ و هنر آن زمان واگذار شد. امروزه ارگ کریم‌ خان بازسازی می‌شود تا از آن به‌عنوان موزه‌ بزرگ فارس استفاده شود.